Attachment Styles and Disorders & How To Heal Them

Adult attachment theory includes patterns of emotional attraction (related article: “Wzorce w związkach miłosnych“), as well as immature emotions or age regression (“Dojrzałość emocjonalna“), joining them into a systematic overview of several most common approaches to love relationships. The basic idea is that the way parents treat a small child greatly influences the way the child (and later the adult) perceives emotional intimacy, and what they nauczyć się oczekiwać od bliskich relacji.

The theory itself is not something new – I’ve already written a lot on the topic of immature parents and how they influence their children’s adult relationships – but this kind of systemic approach brings another level of insight.

Istnieją 4 podstawowe style przywiązania, a 3 z nich mogą przekształcić się w zaburzenia przywiązania, jeśli emocje są wystarczająco silne (zwłaszcza w połączeniu z niską jakością wartości życiowych):

Bezpieczny styl

Most sources I found dedicated only a few sentences to the secure attachment style, probably presuming that it’s self-explanatory (an interesting idea, said one of my clients). So here is my perspective of the secure style:

– People with secure attachment style are relaxed about emotional intimacy and perceive it as promising and pleasant, rather than threatening. They naturally oczekiwać, że intymność będzie oparta na dobrych intencjach i wzajemnościi nie mieć nic wspólnego z manipulacją i kontrolą.

– Postrzegają siebie jako godnych miłości, so they are not likely to have intense fear of abandonment. They feel that, even if they were abandoned, their self-image is not dependent of somebody else’s choices. That’s why they are generally not needy or codependent.

– Postrzegają swoich partnerów jako wyjątkowe istoty ludzkiea nie poprzez różne uprzedzenia, projekcje i przeniesienia.

– Yet, they don’t put their partner on a pedestal and, while they wouldn’t like losing their partner, they know if it happened there are other people in the world who might make great partners.

– They are w stanie znaleźć równowagę between their own and their partner’s needs, between giving and receiving.

– They are willing to zobaczyć obie perspektywy w konflikcie i w razie potrzeby dostosować własne.

– They perceive the possibility of being zraniony lub rozczarowany w związku jako akceptowalne ryzykoponieważ nie boją się, że zerwanie zniszczy ich związek z samym sobą. W przypadku zerwania, smucą się, ale są w stanie wspierać się emocjonalnie przez proces żałoby.

– Wrażliwość emocjonalna w związku może być lekko niewygodne, ale nie przerażające.

– They are able to rozróżniać dorosłe i niedojrzałe emocje i zachowaniaczy to własnych, czy innych ludzi.

– They have a certain amount of understanding and tolerance for their partners’ small faults, unintentional lapses and mistakes, because they don’t take them personally and they zakładać dobre intencje. However, they are able to set boundaries or end a relationship, if they decide it’s not healthy or they don’t share important life values with their partners (check also: “Wyznaczanie granic“).

Krótko mówiąc, osoby z bezpiecznym stylem przywiązania mają pozytywne nastawienie do intymności emocjonalnej, są zrelaksowane w dawaniu i otrzymywaniu miłości, ale także zachowują własną tożsamość. If they feel their boundaries are threatened, they try to find balance and discuss the problem respectfully. They don’t feel a need to control their partners, but they dążyć do współpracy.

Tacy ludzie zwykle mieli w miarę zdrowe relacje z rodzicami, at least in the first few years of their lives – meaning, parents were able to recognize and respond to the baby’s needs. Even if later in their childhoods the relationship with parents worsened, or parents used some unhealthy child-rearing strategies, the early experience of safe closeness stays imprinted in their subconscious minds.

Of course, these categories are never simple and “clean”, there is no clear boundary between them, so people with primary secure attachment style może wyrażać aspekty innych stylów przywiązaniaRównież w zależności od konkretnych wpływów w ich wczesnych środowiskach i zachowań ich obecnych partnerów. Na przykład w związku z osobą o lękowym stylu przywiązania, która zbytnio narusza ich granice, mogą zacząć wykazywać pewne zachowania bardziej typowe dla stylu lekceważąco-unikającego.

Wszystkie inne style przywiązania obejmują (świadome lub nieświadome) nieprzyjemne oczekiwania dotyczące intymności emocjonalnejjak również mniej więcej potrzeba kontroli over one’s partner. Such people often develop certain compensatory roles and games (or learn them from their parents), which reduces their authenticity in communication. This often creates circumstances in which the negatywne nastawienie staje się samospełniającą się przepowiedniąco może stworzyć błędne koło rozczarowania. W gorszych przypadkach takie postawy stają się zaburzeniami przywiązania, a nie tylko łagodnymi problematycznymi nawykami.

Główną przyczyną niepewnych stylów przywiązania, a zwłaszcza zaburzeń przywiązania, są inadequate responses of parents to a child’s needs. Obejmuje to nie tylko zaniedbanie i przemoc, ale także natrętność i niezdrowe więzi, takie jak kazirodztwo emocjonalne (sprawdź ten artykuł) lub zbyt dużą kontrolę (Rodzicielstwo, kontrola i poczucie winy) nad dzieckiem. W szczególności osoby z unikającym stylem przywiązania nie tylko prawdopodobnie nie otrzymały odpowiedniego wsparcia i opieki, ale często były zmuszone do wspierać własnych rodziców w pewien sposób poświęcając się w tym procesie.

Lękowo-zajęty styl przywiązania

If you hear of somebody referred to as a “doormat”, they probably have the anxious-preoccupied attachment style. These people tend to value a love relationship over most other life values, sometimes even over their own identity, even when a relationship is toxic. To keep a relationship, they can often lekceważą własne granice, robiąc to, czego się od nich oczekuje – or what they think is expected of them. They need continuous zapewnienie, że są akceptowane i warte miłości.

People with the anxious-preoccupied attachment style are very sensitive to even small changes in a partner’s mood and behavior. They can easily overreact to such signals, finding in them proofs that their partners don’t love them enough lub nie są z nich zadowoleni. Próbując uniknąć niepewności i uspokoić swoje obawy przed utratą związku, mogą nieustannie, czasem przesadnie, prosić swoich partnerów o potwierdzenie ich miłości do nich. To, w połączeniu z ich potrzeba zadowoleniaMoże to sprawić, że ich partnerzy poczują, że ich granice są atakowane. Mogą też pozwolić swoim partnerom na kontrolować i manipulować oni.

W bardziej ekstremalnej wersji mogą one odgrywać rolę ofiary, using manipulation, passive aggression and emotional blackmail (related article: “Jak rozpoznać szantaż emocjonalny?“). In an even worse extreme, they can become pathologically jealous.

You can easily guess such a person has probably been neglected by their parents, or – perhaps even worse – their parents were unpredictable and inconsistent. Such a child feels that no matter how hard they try, it’s never enough. To protect themselves from the feeling they cannot rely on their parents, they take the blame upon themselves (unconsciously, of course) and their self-image becomes very negative. Their innate temperament is usually quite empathetic and cooperative.

W związku mają silną nieświadomą potrzebę potwierdzenia swojej wartości, rozwiązania tłumionych bolesnych emocji i zdobycia (zarobku?). the approval they didn’t receive from their parents. Usually, it’s one of the unikający types that provides such a challenge and “helps” them reenact the atmosphere from their childhoods. This can end up in toxic and painful codependency. Even if they are abused, their emotional needs from childhood might keep them in a relationship for a long time.

Lękowo-unikający styl przywiązania

Lękowo-unikający styl przywiązania jest definiowany przez trwający konflikt wewnętrznyZ jednej strony podobne potrzeby emocjonalne, lęki i niska samoocena jak w przypadku stylu lękowo-zajęciowego, a z drugiej strony strach przed wrażliwością i intymnością (często ukryty pod postacią gniewu). Krótko mówiąc, jest to dość burzliwe hybryda między stylem lękowo-zajęciowym opisanym powyżej a stylem lekceważąco-unikającym poniżej. Związek z taką osobą może być szczególnie burzliwy (a niektórych ludzi przyciąga taka burzliwość).

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów chronicznego konfliktu wewnętrznego, gdy tylko jedna strona konfliktu zostaje uspokojona, druga narasta. In this case, as soon as the need for closeness is somewhat fulfilled, the need to sabotage the relationship to avoid intimacy takes over, and the other way around. Such people often “make mountains out of molehills”, tworzą w swoich głowach nieprzyjemne scenariusze, a następnie zachowują się tak, jakby były prawdziwe.. Ich obawy przed rozczarowaniem lub byciem wykorzystywanym uniemożliwiają im uspokojenie się i dostrzeżenie innych możliwości. Mogą oscylować między obwinianiem i poniżaniem siebie, a następnie swoich partnerów i tak dalej w cyklach.

Ich wczesne relacje rodzinne były zazwyczaj pełne różnego rodzaju zaniedbań i/lub nadużyć. Dziecko prawdopodobnie doświadczało ciągłego rozczarowania, zranienia i porzucenia (fizycznego lub emocjonalnego). Podobnie jak w przypadku poprzedniego typu, niestabilni i nieprzewidywalni rodzice mogą być szczególnie szkodliwi, sprawiając, że dzieci czują, że nigdy nie mogą się zrelaksować i poczuć bezpiecznie. Ponownie, ten typ osoby ma wielką potrzebę zewnętrznej akceptacji i dowodów miłości, ale niewiele, jeśli w ogóle, takich dowodów ma trwały efekt z powodu głęboko zakorzenionego negatywnego obrazu siebie.

Styl przywiązania niechętny i unikający

Wczesne środowisko rodzinne było również niezdrowe, ale w taki sposób, że dziecko stworzyło nieświadome postrzeganie intymność jako niebezpieczna, dusząca i zagrażająca to one’s own identity and freedom. Such people have as children unconsciously chosen the other extreme compared to the anxious-preoccupied style: they decided they don’t need close relationshipsSą one emocjonalnie niezależne i należy unikać intymności. Wrodzony temperament tego typu osób często skłania się bardziej ku instynktowi władzy, zwłaszcza w porównaniu do stylu przywiązania zaabsorbowanego lękiem (choć nie jest to najważniejszy czynnik) i często podążają za rodzinnym wzorem podobnego zachowania.

Jako wsparcie (lub przyczynę) decyzji o unikaniu intymności, ten typ ludzi zwykle rozwija pogardliwe, krytyczne nastawienie wobec osób, które postrzegają jako zagrożenie dla ich emocjonalnego oderwania i autonomii, tj. ich (potencjalnych) partnerów. Nie ufają innym i oczekują od nich złych intencji. Czują potrzebę ochrony przed bólem i rozczarowaniem poprzez unikanie i odrzucanie emocji w ogóle, so they can become very logical at the expense of their emotional intelligence and maturity. They keep their guard up, guided by the idea, “I’ll abandon you before you abandon me”.

This doesn’t necessarily mean the dismissive-avoidant type avoids romance, especially if their libido is high, but they will znajdują sposoby na trzymanie swoich partnerów na dystans, not only externally, but also within their own minds. In milder cases, there can be a more or less subtle need to (mentally) criticize the partner, avoiding clarifying emotions, unreliability, discomfort with giving and receiving emotional (or other) support; they might be workoholic or use various other activities that decrease the chance for spending intimate time together. In more difficult cases, this can manifest as “blowing hot and cold”, promiscuity or verbal, emotional, and even physical abuse.

Ten typ ludzi lubią mieć władzę i kontrolę over their partners (and sometimes other people, too), because otherwise they are afraid of being controlled by others. That’s why they often choose partners with the anxious-preoccupied attachment style. To control their partners, they can use various forms of manipulations, including trying to decrease their partners’ self-esteem.

W łagodniejszej wersjiOsoby z lekceważącym i unikającym stylem przywiązania mogą być dość ciepłe i emocjonalne w środku, nawet nieśmiałe i ciche, ale mogą napotkać nieoczekiwane i niechciane blokady emocjonalne when faced with a chance for emotional intimacy with someone. Such blocks can manifest in subtle ways, such as overly high criteria when choosing partners, suspiciousness and questioning the future of a promising relationship, overreacting to a partner’s faults, unrealistic fears, falling in love with unavailable people and/or fantasizing about an ideal “soulmate” partner (sometimes that includes idealizing a love interest from their past).

Aby uniknąć niechcianego kontaktu z nieprzyjemnymi członkami rodziny, osoby te często dość wcześnie rozwijają cold, “closed” facial expression and body language. Kiedy dorastają, mogą nawet nie być tego świadomi i mogą być zdezorientowani, dlaczego inni ludzie unikają bliskiego kontaktu z nimi, podczas gdy ich partnerzy narzekają na ich niedostępność emocjonalną.

Just like other attachment styles/disorders, it’s important to understand that all these defenses were developed as strategie przetrwaniaoraz nie reprezentują prawdziwej tożsamości and true emotional needs of these people. A person with the dismissive-avoidant attachment style might suffer just as much as anybody else after losing a relationship – sometimes more, as they might don’t have a network of friends for emotional support – but they will often suppress and deny their suffering, and dismiss their own emotional needs.

Style przywiązania i rodzicielstwo

All the attachment styles (and attachment disorders in some cases) described on the previous page are not only active in a relationship with a partner, but in other close relationships too, such as with one’s own children. I wrote something in that line of thought in the article Podstawowa szczelina w osobowości.

Rodzic z lękowo-zajęciowym stylem przywiązania może inwazja their child’s identity and boundaries, and can thus trigger the development of the dismissive-avoidant style in the child. A dismissive-avoidant parent can result in the child developing the anxious-preoccupied attachment. It’s also possible for a child to model a parent (often the same gender parent, but not always) and develop a similar attachment style as the parent.

W łagodniejszej wersji, an unhealthy parental attachment style only activates when the child is big enough to disobey parents and fight for their own autonomy, or when a parent decides the child doesn’t really meet their expectations. This usually means that in the first year or two of the child’s life at least, parents were responding to the child’s needs so the child had a chance to experience safe emotional bonding. If there are problems among parents, it’s important how old is the child when they start to manifest, too.

W gorszym przypadkuDziecko jest narażone na zaniedbanie, ambiwalencję lub nawet znęcanie się ze strony rodziców od bardzo wczesnych dni, prawdopodobnie włączając w to burzliwe relacje między rodzicami. Takie dziecko ma wiele mniejsza szansa na doświadczenie poczucia bezpiecznej więzi, so it can be expected they’ll grow up perceiving their negative expectations of intimacy as normal, obvious and instinctive (related article: “Strach przed intymnością“). If there are other family members who step in providing consistent love, for example grandparents, these problems can be somewhat mitigated, but not all children have such sources of support.

Czy mogę zmienić swój styl przywiązania?

Yes… if you truly acknowledge your problems, take responsibility and are willing to invest time and effort into the change. People who do so are usually among milder cases and have had some chance to develop some inner resources and alleviate disappointments, so they can look at their behavior more objectively and empathize with their partners. 

Ludzie, którzy unikają odpowiedzialności lub szukają zewnętrznych, natychmiastowych rozwiązań, prawdopodobnie się nie zmienią ich styl przywiązania. Mogą próbować przez jakiś czas, jeśli ważna relacja jest zagrożona, ale zwykle szybko się poddają. 

Jak?

– First, practice łączenie się z własnymi emocjami (related: “Obserwowanie uczuć“). To be able to change your emotional reactions, you need to be able to recognize where they come from, what was the original cause, and separate your past from reality. That’s something you cannot do if you have a habit of avoiding your own emotions. While learning to accept your feelings, you also learn to…

– Bądź dla siebie wsparciem. If you don’t know how to support yourself through emotional pain and disappointment, you are much more likely to be afraid of those feelings and avoid the risk of experiencing them. Whenever we open up to another person, we risk being rejected and disappointed, but we also have a chance to experience love and acceptance. If you are not willing to risk the former, you are not likely to experience the latter. To be willing to take that risk, you need to trust yourself that you are able to deal with pain (check the article: “Czy chcesz stawić czoła bólowi?“). To be able to do that, you also need to …

– rozwijać zdrową samoocenę. This doesn’t mean having to be something special; one of the best description of self-esteem came from a girl who said: “I’m totally fine with just being a human being among other humans, I have no need to set myself apart!” (This doesn’t mean losing initiative and ambition, as some might misinterpret it, but finding your motivation in your own pleasure of doing something, rather than comparing yourself to others.) Poczucie własnej wartości oznacza postrzegasz swoje błędy i usterki jako okazję do nauki and you look forward to doing better in the future, rather than seeing them as something that labels you forever. (Related article: “Czym jest poczucie własnej wartości?“)

– Learn to acknowledge your partner’s perspective. (This is primarily meant for the avoidants’ ears – or eyes, in this case; the anxious-preoccupied usually do too much of this.) This means, try to postrzegać pozytywne intencje in your partner’s behavior (this does NOT include justifying abuse, of course), if you are usually prone to criticism and creating unpleasant stories in your mind. 
For example, if your partner doesn’t respond to your phone calls for a while, consider what else might have prevented them besides “he/she doesn’t care enough about me!” If your partner is criticizing you, perhaps they want to negotiate how to improve your relationship rather than suffocate and control you? If something about your partner’s behavior is disappointing, it might not be because they are not “right” for you, but simply because people are different and nobody’s perfect? In other words,

–  staraj się nie brać rzeczy do siebie. Of course, within reasonable limits. However, if some unpleasant behavior is significant or repetitive, you’ll need to…

– learn to set boundaries in constructive ways (check: “Wyznaczanie granic“). A common reason why people isolate themselves from others, or are too judgmental of others, is being afraid of not being able (or not being allowed) to set boundaries and protect ourselves.
Oczywiście, gdy zaczniesz uczyć się stawiać granice, niektórzy ludzie mogą próbować cię zniechęcić z różnych (zwykle samolubnych) powodów. Rozwijanie poczucia własnej wartości i wspieranie siebie, jak opisano powyżej, może bardzo pomóc w nauce radzenia sobie z takimi osobami. 
Im bardziej czujesz, że jesteś w stanie wyznaczać granice, tym bardziej możesz się zrelaksować w towarzystwie innych ludzi Ogólnie rzecz biorąc, ponieważ oszczędzasz swoją obronę na czas, gdy jest ona rzeczywiście potrzebna.

– Spróbuj znaleźć partnera o bezpiecznym stylu przywiązania. Such people tend to be healthier and more balanced in a relationship, so they are less likely to trigger your fears and defenses. Besides, “secure” people can have more patience while you work towards changing your attachment problems (under condition that you really invest effort and take responsibility for your issues), and would be able to give you more space and time without feeling threatened.

– Ćwicz głęboką (ale odpowiedzialną) szczerość ze swoim partnerem.. For example: “Right now I feel the need to be alone, it has nothing to do with you but it would help if I could spend some time by myself”. Or, “I’m upset at the moment and I feel threatened, but this is probably related to my past experience, not you.” If you can calmly and without accusations explain to your partner what is going on in your head, they are less likely to create their own (unpleasant) scenarios.

– Powoli przyzwyczajaj się do podejmowania emocjonalnego ryzyka. Kiedy uczyłeś się pływać, na początku mogłeś się bać, mogłeś mimowolnie napić się wody, ale z czasem nauczyłeś się relaksować i czerpać z tego przyjemność. Kiedy zaczynałeś nową pracę, prawdopodobnie czułeś się nieswojo i zastanawiałeś się, co może pójść nie tak, ale wytrwałeś, ponieważ było to dla ciebie ważne. Niezależnie od tego, jakie ryzyko podjąłeś w życiu, prawdopodobnie trochę się bałeś, ale zdecydowałeś, że warto było podjąć wysiłek and you’d deal with whatever happens, one way or the other. Apply the same attitude to emotional intimacy. 

Perhaps you feel discomfort in your body or unpleasant images come to your mind? Acknowledge them, but do not give them power. Take a breath and dive in. Accept the idea that you don’t and cannot control everything, but można radzić sobie z ewentualnymi problemami w miarę ich pojawiania się. You’ll probably learn to enjoy and have fun, just like playing in waves. And if you’ll need additional help, we are one email away.

Wszystkie artykuły 

Coaching online