Rasprava o glikemijskom indeksu

U zadnje vrijeme mnogo se govori o glikemijskom indeksu hrane i više se knjiga o prehrani zasniva na kontroli glikemijskog indeksa hrane kao okosnici zdravog života. Koliko je u tome istine, a koliko je to samo još jedna prolazna moda?

Prenosimo komentare Rajesha Shettyja sa stranice http://my-health-inf.blogspot.com/search?q=glycemic+index , dr. Janine Freeman s http://www.diabetes.org/glycemic-index.jsp. te dr. Rachel Johnson s http://health.msn.com/health-topics/diabetes/articlepage.aspx?cp-documentid=100171931

Glikemijski indeks rangira hranu prema brzini kojom ugljikohidrati iz te hrane ulaze u krv i podižu šećer u krvi. Hrana niskog glikemijskog indeksa se sporije probavlja te uzrokuje postupan rast šećera u krvi. Neke popularne dijete za mršavljenje zasnovane su na teoriji da porast razine šećera u krvi dovodi do veće gladi i posljedičnog dobivanja na težini, dok hrana niskog glikemijskog indeksa smanjuje apetit i vodi gubitku težine.

Rajesh Shetty smatra taj pristup previše pojednostavljenim. Navodi riječi dr. Connie Diekman, glasnogovornice Američke dijetetske asocijacije u St. Louisu, Missouri. Ona izjavljuje: “Glikemijski indeks odnosi se na pojedinačnu hranu – ne govori o tome kako različite vrste hrane reagiraju jedna na drugu.”

Shetty tvrdi da se istraživači uglavnom slažu da je količina vlakna u prehrani važnija u kontroli inzulina i težine nego glikemijski indeks. Njegov zaključak je da se promotori različitih dijeta za mršavljenje baziranih na glikemijskom indeksu i niskoj količini ugljikohidrata, koriste ograničenim podacima radi prodaje svojih proizvoda. On naglašava dijetu bogatu biljnim vlaknima kao onu koja smanjuje kolesterol (otkriveno je da se vlakna u probavnom sustavu vežu za kolesterol i smanjuju njegovu apsorpciju), održava stabilniju razinu šećera u krvi (ugljikohidrati vezani biljnim vlaknima sporije se probavljaju), te je bogata biljnim nutrijentima koji su iznimno važni za zdravlje.

Dr. Janine Freeman navodi sljedeće čimbenike koji utječu na glikemijski indeks:

• glikemijski indeks značajno varira čak i u istoj namirnici ovisno o sorti, zrelosti, načinu pripreme, stupnju obrade, pa i koliko dugo je namirnica bila uskladištena.
• glikemijski indeks varira za svaku pojedinu osobu, pa čak i za istu osobu iz dana u dan, ovisno o razini šećera u krvi, otpornosti na inzulin i drugim čimbenicima.
• glikemijski indeks određene hrane varira ovisno o tome jede li se sama (što je rijetko) ili u kombinaciji s drugom hranom
• Izmjerena vrijednost glikemijskog indeksa odnosi se na količinu od 50g ugljikohidrata, što je rijetko količina koja se pojede u jednom obroku.

Ona dalje piše: mnoga masna hrana kao što je pizza ili čokoladne pločice ima nizak glikemijski indeks. Ako se proizvođači hrane usmjere na spuštanje glikemijskog indeksa dodavanjem više masti ili kukuruznog sirupa koji ima nizak glikemijski indeks, suočit ćemo se s istom dilemom kao kad su tržište preplavili proizvodi s malo masti odn. malo ugljikohidrata: nezdrava hrana koja je izmijenjena i etiketirana kao zdrava.

Dr. Rachel Johnson tome dodaje: “Ovaj koncept ima smisla dok god nismo opsjednuti brojkama. Na kraju krajeva, odabir hrane niskog glikemijskog indeksa nalaže i zdrav razum: to je najčešće hrana koja je prirodnija, cjelovitija, neizbjeljena i neprerađena.”